Uitleg antibioticagebruik

Regelmatig krijgen we klanten aan de balie met de vraag: "Mijn hond heeft weer een oorontsteking. Ik had nog zalf staan maar deze is nu op, kan ik nieuwe zalf krijgen?" Of we worden gebeld of gemaild: "Mijn hond knijpt met het oog net als vorig jaar. Kan ik een zalfje ophalen?" Of: "Mijn kat heeft een blaasontsteking. Kunt u een antibioticumkuurtje klaarleggen?"

Klachten kunnen weliswaar lijken op eerdere klachten, maar toch een andere oorzaak hebben. Daarnaast gebeurt het voorschrijven van antibiotica - want daar gaat het dan meestal om - erg terughoudend. We willen er zeker van zijn dat antibiotica op goede gronden worden gegeven en daarvoor moet een dier meestal gezien worden. De hond die met het oog knijpt heeft misschien wel een beschadiging van het hoornvlies in plaats van de eenvoudige oogslijmvliesontsteking van vorig jaar. Bij een oorontsteking kan het trommelvlies beschadigd zijn en kan het toedienen van zalf tot doofheid lijden! Bij blaasontstekingen bij katten weten we sinds een aantal jaren dat bacteriën maar zelden de oorzaak zijn. Meteen beginnen met antibiotica is dus niet zinvol.

We kennen allemaal de problemen in de humane geneeskunde en in de intensieve veehouderij door resistente bacteriën. Gelukkig zien we bij gezelschapsdieren deze problemen maar weinig en dat willen we, voor zover dat in ons vermogen ligt, graag zo houden!

Hoe vaker we antibiotica gebruiken, hoe groter de kans dat bacteriën resistent worden. Dat wil zeggen: zich niets meer aantrekken van een zalfje met antibiotica en er niet meer op reageren. Behandeling helpt dan niks meer en de patiënt (mens of dier) wordt niet beter. En wat nog veel erger is: ook in de toekomst staat dit type antibioticum voortaan machteloos. Dat is eigenlijk de voornaamste reden waarom een dierenarts er op zal staan om pas na onderzoek van een dier een antibioticum voor te schrijven. Het is zelfs verplicht! Een dierenarts dient zich te houden aan bepaalde landelijke richtlijnen over antibiotica gebruik.

Antibiotica zijn lang niet altijd nodig; zo helpen ze bijvoorbeeld niet tegen virusinfecties.

Goed nieuws: gezondere dieren, met een gezonde levensstijl (genoeg bewegen, gezonde voeding, op tijd ontwormen, voldoende medische checks bij de dierenarts) kunnen sommige infecties zelf heel goed de baas; ze hebben dan niet eens medicijnen nodig. Ze worden er alleen maar sterker van.

De ene bacterie is de andere niet: daarom kunnen tests nodig zijn, voordat de dierenarts een bepaald antibioticum kiest. Of wijselijk besluit: dit keer helemaal geen antibioticum nodig!