FIP

Feline Infectieuze Peritonitis ofwel FIP bij de kat is een infectieuze ziekte bij de kat die wordt veroorzaakt door een coronavirus. Dit coronavirus is een virus dat bij een groot deel van de kattenpopulatie (in sommige populaties tot 90%) voorkomt in het maagdarmkanaal. De meeste katten hebben hier geen last van en hebben op z’n hoogst wat diarree. Echter dit virus heeft de eigenschap bij sommige katten te kunnen muteren (veranderen) tot het FIP coronavirus waardoor deze fatale ziekte ontstaat.

Waarom het normale coronavirus bij de ene kat tot FIP muteert en bij de andere kat niet, is nog onbekend. Binnen bepaalde populaties katten lijkt het echter meer voor te komen dan andere. Zo lijken katten in catteries gevoeliger en sommige raskatten. Men heeft wel aanwijzingen dat het te maken heeft met het afweer systeem, wat mogelijk een erfelijke grondslag heeft, maar niets is nog bewezen en onderzoeken zijn nog volop gaande.

In 70% van de gevallen die FIP ontwikkelen zijn de katten jonger dan 1 jaar. Wat echter niet uitsluit dat de ziekte niet bij katten van 17 kan voorkomen. Stress en populatiedichtheid tijdens het bezitten van een coronavirus infectie, kan een kat predisponeren voor de ontwikkeling van FIP. In catteries raken kittens vaak op jonge leeftijd geïnfecteerd.

Ontlasting is de belangrijkste bron van het Coronavirus en de belangrijkste transmissieroute is dan ook de faecale-orale route, vaak middels de kattenbak. Contaminatie kan ook plaatsvinden via speeksel, waterbakjes of direct contact tussen de dieren. Infectie van kittens in de baarmoeder komt niet veel voor maar is beschreven.

Gevoelige katten worden meestal besmet met het coronavirus via asymptomatische katten. Hoewel er ook transmissie kan optreden van katten die daadwerkelijk FIP hebben, hoeft dit niet te betekenen dat dit bij de nieuw geïnfecteerde kat ook tot FIP leidt.

FIP komt voor in 2 vormen:

  • Een natte vorm.

Deze wordt gekarakteriseerd door ontsteking van buik- en borstvlies welke resulteert in vocht in de borstkas of buik en ontsteking van de bloedvaten.

  • Droge vorm

Deze wordt gekarakteriseerd door ontstekingen in diverse organen.

Deze scheiding is vrij zwart-wit. Echter de meeste katten met FIP hebben karakteristieke verschijnselen van beide vormen. Alle vormen van FIP zijn fataal.

Symptomen

De klinische presentatie van FIP is extreem variabel en hangt samen met de verspreiding van de ontstekingen. Er is niet altijd duidelijk onderscheid te maken tussen de natte en de droge vorm van FIP, hoewel typische verschijnselen van met name de natte vorm wel kunnen leiden tot de diagnose (geel dradentrekkend vocht in de buik)

  • (hoge) koorts welke niet reageert op medicatie
  • Lethargie / sloomheid
  • Niet willen eten
  • Gewichtsverlies
  • Slechte groei van kittens (zijn veel ouder dan ze lijken)
  • Buikvocht (met geel, helder, dradentrekkend vocht)
  • Benauwdheid (door vocht in de borstholte)
  • Nierproblemen
  • Chronische diarree, braken
  • Oogafwijkingen
  • Neurologische verschijnselen (verlammingen, epilepsie, etc)
  • Huidveranderingen
  • Gele slijmvliezen door leverproblemen.

 

 

 

 

 

Links kat met een dikke buik met vocht en rechts een ontsteking in het oog door FIP

 

 

Diagnostiek

De diagnose FIP is niet makkelijk te stellen. Zeker niet in het begin van de ziekte. Er kunnen echter wel aanwijzingen worden verkregen.

  • Bloedonderzoek kan aanwijzing geven doordat bepaalde eiwitten / ontstekingscellen, de gammaglobulines en alfa 2 eiwitten verhoogd zijn. Verder kun je afwijkende leverwaarden, bloedarmoede en afwijkende nierwaardes vinden, echter deze zijn niet bewijzend voor FIP.
  • Recent is er een nieuwe screeningstest ontwikkeld voor de diagnose van het aan FIP gerelateerd coronavirus. Deze test dient te worden uitgevoerd op buikvocht of weefsel. Met deze test is met vrij grote zekerheid het gemuteerde FIP coronavirus aan te tonen. Voor katten die nog geen duidelijke verschijnselen vertonen en katten met droge FIP is deze vorm van diagnostiek wat lastiger.
  • Röntgenfoto’s kunnen vocht in de buik of in de borstholte aantonen.

Een zekere diagnose kan worden verkregen door een punctie te nemen van het vocht uit de buik- of borstholte. Indien dit dradentrekkend, geel, helder vocht betreft, is de diagnose gesteld. 

Definitieve diagnose bij de droge vorm van FIP, kan alleen worden gesteld door pathologisch onderzoek bij het overleden dier.

Behandeling

Er is geen behandeling mogelijk. Indien boven beschreven verschijnselen ontstaan is het verloop van de ziekte meestal heel snel, heftig en altijd dodelijk. Euthanasie bij een sterk vermoeden op FIP is daarom de beste optie voor het dier.